ERKEKLERDE MEME KANSERİ
Meme kanseri
hep kadınlara özgü bir hastalık olarak bilinir. Ancak, erkeklerde meme kanseri
görülmesi olasılığı da sanıldığı kadar az değil.
Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser tipidir ve kadınlardaki kanserlerin tümünün üçte birinden ve kanserle ilişkili ölümlerin %20’inden sorumludur, kansere bağlı ölümlerde ise 5. sırada gelmektedir.
Erkeklerde ise meme kanseri kadınlardan çok daha az sıklıkta görülür. Tüm meme kanserlerinin % 1'inden daha azı erkeklerde görülür. Meme kanseri saptanan erkek hastaların % 30'unda ailede meme kanseri öyküsü bulunması ilgi çekicidir ve bir kısım erkekte bu durumun BRCA-2 geniyle ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Risk faktörleri
Erkeklerde
meme kanseri genellikle 60 yaş ve sonrasında ortaya çıkar. Başlıca risk
faktörleri aşağıda sıralanmıştır:
- İnmemiş testis
- Testis
travması
- Cerrahi olarak
testislerin çıkarılmış olması (orşiektomi)
- Testis
travması
- Cerrahi olarak
testislerin çıkarılmış olması (orşiektomi)
- Cerrahi olarak
testislerin çıkarılmış olması (orşiektomi)
- Cerrahi olarak testislerin çıkarılmış olması (orşiektomi)
- Östrojen kullanımı (Bu hastaların tümörleri incelendiğinde en az yüzde 75'inde östrojen ve progesteron reseptörü bulunuyor)
- Küçük yaşlarda çeşitli nedenlerle özellikle göğüs bölgesine radyasyon alınmış olması
- Obezite
- Hareketsizlik ve egzersiz eksikliği
- Aşırı alkol kullanımı
Tipleri
Erkeklerde
teşhis edilen meme kanseri türleri şunlardır:
- Süt
kanallarında başlayan kanser (duktal karsinom): Erkeklerde
görülen meme kanserlerinin neredeyse tamamı duktal karsinomdur.
- Süt üreten
bezlerde başlayan kanser (lobüler karsinom): Erkeklerin meme
dokusunda daha az lobül olduğundan bu kanser türü erkeklerde nadirdir.
- Diğer kanser türleri. Meme ucunda
görülen Paget hastalığı ve inflamatuar meme kanseri, erkeklerde görülen diğer
daha nadir olan meme kanseri türleridir.
Erkekte meme kanseri belirtileri
Erkeklerde
meme kanserinin belirti ve bulguları şunları içerebilir:
- Hastaların
hemen hemen tümünde görülen yakınma, memebaşı ve areola arkasındaki sert,
ağrısız, düzensiz kenarlı kitle (Jinekomastinin aksine kitle areola dairesinin
sadece bir kısmında yer alır)
- Meme başından
şeffaf veya kanlı akıntı (hastaların yüzde 80'inde görülür).
- Memeyi örten
dokuda çukurlaşma, büzülme, kızarıklık veya kabarıklık gibi değişiklikler
- Meme ucunda kızarıklık veya kabarma gibi
değişiklikler veya meme ucunun içe dönmeye başlaması
Tanı Yöntemleri
Tanı için
kullanılan yöntemler aşağıdadır:
- Memenin
fizik muayenesi
- Görüntüleme
testleri. Mamografi, memeultrasonografisi ve gerekirse diğer tanı
yöntemleri kullanılabilir.
- Meme biyopsisi: Meme kanserinde
kesin tanı koyduran tek yöntemdir. Bu yöntemle alınan parçanın incelenmesi meme
kanseri tanısını koydurur. Ayrıca biyopsi kansere neden olan hücrelerin
türleri, kanserin agresifliğini (derece), kanser hücrelerindeki hormon
reseptörlerini ve diğer tedaviyi etkileyebilecek özellikleri de saptamaya
yarar.
Gerekli görülürse, bunlara ilave başka
testler de istenebilir.
Meme kanserinin evrelemesinde kullanılan test
ve yöntemler şunlardır:
- Kemik taraması
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
- Pozitron emisyon tomografi
(PET)
·
Meme kanseri
evreleri 0’dan 4’e kadar olup evre 0 invaziv olmayan ve süt
kanallarında sınırlı kalmış kanseri ifade eder. Evre 4, aynı
zamanda metastatik meme kanseri olarak da adlandırılır ve
vücudun farklı kısımlarına da yayılmış olan kanseri ifade eder. Tedavi şeklini
de evreleme belirler.
Erkeklerde meme kanseri tedavisi
Cerrahi Tedavi
Tedavi aksine bir neden yoksa cerrahidir. Bu
hastalara sıklıkla modifiye radikal mastektomi uygulanır
Cerrahide amaç tümörün ve onu çevreleyen meme dokusunun çıkarılmasıdır.
Yöntemleri şunlardır:
- Tüm meme dokusunun çıkarılması (mastektomi). Meme ucu ve çevresi da dahil olmak üzere tüm meme dokusunu
çıkarılır.
- Test amaçlı birkaç lenf düğümünün
çıkarılması (sentinel lenf nodu biyopsisi). Kanserin yayılırken ilk gideceği yer olma ihtimali en yüksek
olan lenf düğümlerini belirlenerek buradaki birkaç lenf düğümü çıkarılır
ve kanser hücresi bulunup bulunmadığı yönünden incelenir.
Radyoterapi
Radyoterapi kanser hücrelerini öldürmek
amacıyla x-ışınları veya protonlar gibi yüksek enerjili ışınları kullanır.
Erkeklerdeki meme kanserinde radyoterapi; cerrahi sonrası memede, göğüs
kaslarında veya koltuk altında kalan kanser hücrelerini uzaklaştırmak amacıyla
kullanılabilir.
Hormon
tedavisi
Meme kanseri olan birçok erkekte tümörler
büyümek için hormonlara ihtiyaç duyar (hormona duyarlıdır). Hormona duyarlı
kanseri olan kişilerde östrojen etkisini azaltan ve bloke eden ilaçlar yararlı
olur.
Kemoterapi
Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek için
ilaçları kullanır. Bu yöntem ameliyat sonrasında meme dışına saptanamasa da
yayılmış olabilecek hücreleri öldürmek için kullanılabilir. Ayrıca, ileri evre
kanserlerde ve ne sebeple olursa olsun ameliyat edilemeyen hastalarda da
kemoterapi bir seçenek oluşturur.