Prostat ultrasonografisi nedir?
Prostat nedir?
Prostat, sadece erkeklerde bulunan, yaklaşık bir kestane büyüklüğünde ve şeklinde,
mesanenin altına yerleşmiş, üreme faaliyetleri için çeşitli salgılar üreten
salgı organıdır.
Prostat hastalıkları nelerdir?
Prostat hastalıkları kabaca üç grupta sınıflandırılabilir.
- Prostat
iltihabı (Prostatit)
- İyi
huylu prostat büyümesi (BPH=Benign Prostat Hiperplazisi)
- Prostat
kanseri
Prostat hastalıklarında belirtiler
Tüm prostat hastalıklarında temel belirtiler birbirine benzer. Bunlar
aşağıdaki gibi sayılabilir:
- İdrar
yapma güçlüğü
- İdrarda
ve menide kan görülmesi
- Kasık
bölgesinde rahatsızlık ve ağrı
- İdrar akış gücünde azalma
- Sertleşme güçlüğü
- Boşalma sırasında ağrı
Prostatit
Prostatit, prostat bezinin iltihabıdır. Bu hastalıkta gelişen enflamasyon
nedeniyle prostat bezi şişer ve ağrılı haldedir. Prostatit bazen bakteriyel bir
enfeksiyondan kaynaklansa da, sıklıkla mikrobik bir durum bulunmayabilir ve
hangi nedenle prostatit geliştiği tam olarak anlaşılamaz.
Genellikle daha ileri yaştaki erkeklerin sorunları olan prostat büyümesi
veya prostat kanserine karşılık, prostatit her yaştaki yetişkin erkekte
görülebilir.
Prostat Büyümesi (Benign Prostat Hiperplazisi)
Prostat büyümesi çoğu zaman iyi huylu bir gelişme olarak gerçekleşir. Bu
büyüme, 40’lı yaşların sonlarından itibaren başlayarak yaşamın sonuna kadar
değişen hızda devam eder. İyi huylu prostat büyümesi (BPH) yaşlanma ile
birlikte görülse de kesin nedeni tam olarak belli değildir.
Büyüyen prostat bezi idrar yolu ve mesane çıkımında yarattığı
tıkanma-daralma ile birlikte idrar akışını engelleyebilir. Mesanenin hem idrar
depolama hem de idrar boşaltma işlevini bozabilir.
Prostat büyümesi oldukça sık görülmekle birlikte her erkekte aynı düzeyde
sorun oluşturmayabilir. Bazılarında yaşlanmanın doğal bir parçası olarak
saptansa da tedavi gerektirmeyebilir. Prostat büyümesi rahatsız edici
belirtilere neden olursa, idrar yapma fonksiyonunu bozarsa veya vücuda zarar
verebilecek duruma ulaşırsa tedavi edilmesi gereklidir.
Prostat kanseri
Prostat dokusunu oluşturan hücrelerin anormal bir şekilde büyümesi
sonucu oluşan bir kanser türüdür.
Bu kanser erkeklerde akciğer kanserinden sonra en sık görülen kanser tipidir ve kanser sonucu ölümler arasında beşinci sıradadır. Her 5 erkekten birisi yaşamı boyunca prostat kanserine yakalanma riskini taşır. Dünyada her 3 dakikada bir kişiye prostat kanseri teşhisi konmakta ve her 15 dakikada bir kişi prostat kanseri nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
Prostat kanseri her yaşta
görülebilmesine karşılık, 55 yaş üzerinde sıklığı artar. Sıklığı siyah ırkta
daha fazladır.
Prostat ultrasonografisi
Ultrasonografi, insan kulağının işitemeyeceği kadar yüksek frekanslı ses dalgalarından
yararlanılarak, iç organların incelenmesinde kullanılan bir tanı yöntemidir.
Prostatın ultrasonografi ile
görüntülenmesi iki yöntemle yapılır. Karın ön duvarından yapılan görüntülemeye
Trans Abdominal Ultrason (TAUS) adı verilir. Ancak, daha ayrıntılı görüntüleme
gerekirse, makat yoluyla da (Trans Rektal Ultrason (TRUS)) görüntüleme
yapılabilir. Ayrıca, makat yoluyla görüntüleme (TRUS) kılavuzluğuyla prostat
biyopsisi de yapılabilir.
Prostat
ultrasonografisi nasıl yapılır?
TAUS işleminde ultasonografi probu, karın bölgesine konarak, ultrasonografi dalgalarının güçlendirici etkisiyle prostat görüntülenir. Bu işlem için mesanenin dolu olması gerekmektedir, bunun için işlemden 1.5 - 2 saat önce 1.5 litre (yaklaşık 6 bardak) su içilmesi yeterlidir.
TRUS işleminde ise, steril kaplanmış özel ultrasonografi probu ile makat yolundan prostat görüntülenmektedir. Bu işlem işlemden önce mesanenin boşaltılması gerekmektedir.